آماده‌سازى زمین براى سویا

 سویا گیاهى تابستانه است که با توجه به‌نوع رقم و شرایط اقلیمى منطقه از نیمه‌بهار تا اوایل تابستان کشت مى‌شود. چنانچه به‌عنوان کشت دوم در نظر گرفته شود شخم اولیه بلافاصله پس از برداشت محصول زده مى‌شود و اگر کشت اول باشد تخم اولیه ابتداى پائیز و شخم ثانویه و تسطیح قبل از کاشت انجام مى‌شود.

 هدف نهائى و اساسى از آماده‌سازى زمین براى کشت عبارت از تهیه یک بستر مناسب براى استقرار و رشد بذر است. یک بستر مطلوب عبارت است از خاک نرم و مسطح که ماشین‌آلات بتوانند بذر را در یک عمق مناسب و به‌طور یک‌دست کشت کنند و تماس بین بذر و خاک برقرار شود. از انجام عملیات اضافى باید پرهیز نمود، زیرا ممکن است باعث فرسایش و تخریب خاک شود. بعد از شخم نیز باید از حداقل عملیات استفاده کرد تا از فشردگى زیاد خاک جلوگیرى شود.

  زمان کاشت سویا

 حداقل حرارت خاک براى جوانه‌زدن و سبز شدن سویا حدود 15 درجه سانتى‌گراد و دماى مطلوب آن حدود 30 درجه سانتى‌گراد است. اما غیر از درجه حرارت، عوامل دیگرى در تعیین تاریخ کاشت مؤثر هستند که عبارتند از: نوع رقم، زمان برداشت کشت قبلى (اگر به‌عنوان محصول دوم کشت شود)، شرایط اقلیمى منطقه و فتوپریود. به‌طور کلى بهترین تاریخ کشت سویا براى هر منطقه و ارقام مورد نظر باید با انجام آزمایشات مشخص گردد. زمان تقریبى کاشت این گیاه به‌عنوان محصول مستقل بهاره در نواحى معتدل تا سرد کشور از نیمه اردیبهشت تا اواسط خرداد است. چنانچه به‌عنوان کشت دوم در نظر گرفته شود، بسته به‌ زمان برداشت محصول قبلى از اواسط اردیبهشت تا اواسط تیرماه به کشت آن اقدام مى‌گردد. تأخیر در کشت و یا کشت دیرهنگام، باعث کاهش رشد رویشى بوته مى‌شود. که براى جبران آن، فواصل بین ردیف را نزدیک به‌هم در نظر مى‌گیرند.

  انتخاب رقم براى سویا

 با توجه به وضعیت آب و هوائى منطقه و طول فصل زراعى و نیز عرض جغرافیائى ناحیه نسبت به انتخاب رقم اقدام مى‌گردد. همانطور که گفته شد ارقام سویا در 14 گروه رسیدگى طبقه‌بندى مى‌شوند و از زودرس‌ترین (گرون 00) تا دیررس‌ترین(گروه 14) را شامل مى‌گردند. از طرفى زودرس‌ترین ارقام روزکوتاه‌ترین آنها هم مى‌باشد و دیررس‌ترین آنها، روز بلندترین رقم هست.پس با توجه به‌عرض جغرافیائى و وضعیت منطقه از لحاظ فتوپریود مى‌توان رقم مناسب را انتخاب نمود.

 در کشور ما معمولاً ارقام زودرس در نواحى آذربایجان و سردسیر کشت مى‌شوند. ارقام متوسط رس در نواحى شمالی، مرکزى و خراسان و ارقام دیررس در نواحى گرمسیرى همچون خوزستان کشت مى‌گردند.

  روش کاشت سویا

 مناسب‌ترین عمق کاشت 5-3 سانتى‌متر و فاصله ردیف‌ها 80-40 سانتى‌متر مى‌باشد. هر چه رقم زودرس‌تر باشد.، تراکم زیادتر مطلوب خواهد بود. در صورتیکه خاک مورد کشت، سبک باشد و مشکل سله‌بندى وجود نداشته باشد، مى‌توان سویا را به‌صورت کرتى با فاصله ردیف 40 سانتى‌متر کاشت.

 قبل از کاشت مى‌بایست بذور سویا را آغشته به باکترى تثبیت‌کننده ازت کرد. این عمل به‌چند طریق صورت مى‌گیرد:

  پودر باکتری: مرسوم‌ترین روش بوده و شامل مواد آلى و باکترى است که بذر سویا با این پودر قبل از کاشت آغشته مى‌گردد.

  فرمول مایع: این فرمول شامل مایعى است که باکترى‌ها در آن معلق بوده و هم‌زمان با کشت بذر به داخل خاک ریخته مى‌شود.

  فرمول گرانول : این فرمول، همراه با حشره‌کش در زمان کاشت به داخل خاک افزوده مى‌شود.

  بذور آغشته شده: این فرمول تنها شامل رایزوبیوم بوده که قبل از کاشت، بذور را به آن آغشته نموده و سپس اقدام به کشت مى‌نمایند.

عملیات کشت در روش کرتى با بذر کار غلات و در ورش ردیفى با ردیف کار ذرت یا ردیف کار چغندرقند انجام مى‌گیرد. به‌طور کلى میزان بذر مصرفى و تراکم کاشت بسته به نوع رقم، شرایط اقلیمى و هدف تولید از 300 تا 500 هزار بوته در هکتار (50 تا 100 کیلوگرم در هکتار متفاوت است).

منبع:ویستا